Giáo Lý của Phật để sống Hòa Hợp (bản In 2022)

Một đoạn kinh nguyên thủy đầy lòng trắc ẩn đã chỉ ra sự khác biệt giữa khát vọng an bình trong tâm trí con người và thực tế xã hội lại luôn có đầy những sự tranh giành xung khắc giữa người với người. Một lần Đế-thích (Sakka), vị vua trị vì cõi trời, đã tới gặp Phật và hỏi Phật câu hỏi: “Những chúng sinh mong muốn sống trong hòa bình, không có sự thù ghét, hãm hại, tàn bạo, hay thù địch; nhưng họ lại sống trong sự thù ghét, hãm hại lẫn nhau, tàn bạo, và như những kẻ thù. Thưa Thế Tôn, vì những gông cùm nào trói chặt mà họ sống theo cách như vậy?”. Câu hỏi này vẫn kéo dài suốt bao nhiêu thế kỷ, cho tới tận ngày hôm nay vẫn còn những cuộc chiến tranh kéo dài hàng thế kỷ như ở I-rắc, Syria, Dãi Gaza, Trung Phi, Sudan, hay vẫn còn những cuộc sát hại nhau ở nhiều nơi ở nước Mỹ được cho là văn minh và pháp luật nghiêm minh, và thậm chí còn những cuộc tranh đấu ở các nước Phật giáo như ở Miến Điện và Tích Lan…

...

Khi bắt đầu đi giảng đạo, sứ mạng ban đầu của Phật là khai mở con đường đạo dẫn tới mục tiêu là sự bình-an trong-tâm, là sự an ổn tột cùng của Niết-bàn, sự giải thoát khỏi cái vòng “sinh, già, bệnh, chết”. Nhưng Phật cũng không phải chỉ lo mục đích đó cho những tu sĩ đang đi tìm sự giải thoát. Với vị trí của một người từ-bỏ đã bước ra khỏi hệ thống xã hội thế tục, Phật vẫn nhìn lại vào trong đó với một sự lo lắng sâu sắc về những sự tranh đấu không ngớt không nguôi của nhân loại—họ không ngớt tranh đấu trong khi trong lòng đa số họ ai cũng mong muốn được sống bình an. Vì lòng bi mẫn, Phật đã tìm cách mang tới sự hòa-hợp cho những mối quan hệ của con người, để gầy dựng một đời sống dựa trên sự bao-dung tha-thứ, sự hòa-hợp, và lòng tử-tế với nhau.